Γράφει ο Κωνσταντίνος Μάντζαρης
Εκδότης του http://onusnewsgr.blogspot.com
Οι αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας είναι
ιστορικές. Για πρώτη φορά από τη δημιουργία του θεσμού η ΕΚΤ όρισε τον Ιούνιο
αρνητικό επιτόκιο για τη διευκόλυνση αποδοχής καταθέσεων.
Το μειωμένο
επιτόκιο τέθηκε σε ισχύ στις 11 Ιουνίου 2014, και «κλείδωσε» στο -0.10%. Σε
αυτό το σημείο να σημειωθεί πως το αρνητικό επιτόκιο εφαρμόζεται και σε
αποθεματικά που τηρούνται σε μέσο επίπεδο και υπερβαίνουν τα υποχρεωτικά
ελάχιστα αποθεματικά, καθώς και σε άλλες καταθέσεις στο Ευρωσύστημα.
Η απόφαση της ΕΚΤ
για το αρνητικό επιτόκιο καταθέσεων συνεπάγεται ένα είδος ελέγχου των τραπεζών,
και υποχρέωσής τους για παροχή δανείων. Πιο συγκεκριμένα, όταν μία τράπεζα
διατηρεί επιπλέον κεφάλαια σε έναν λογαριασμό στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα,
θα πληρώνει σε αυτήν ένα ποσοστό, το οποίο σήμερα είναι στο -0.10%. Όσο το
ποσοστό ήταν θετικό, τότε η ΕΚΤ της παρείχε το ποσοστό αυτό, ως επιβράβευση επί
των καταθέσεων.
Υπό αυτές τις
συνθήκες, οι τράπεζες θα αναγκαστούν να δανείσουν τον ιδιωτικό τομέα, καθώς η
διατήρηση αποθεματικών ουσιαστικά κηρύχθηκε «παράνομη». Στα πλαίσια του
κέρδους, οι τράπεζες αναγκάζονται να παρέχουν ρευστότητα στην αγορά, με
συνέπεια την αύξηση της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών, την αύξηση της
χρηματικής κυκλοφορίας, και κατ’ επέκταση του πληθωρισμού μέσω της αύξησης των
τιμών. Έτσι, η ΕΚΤ πιστεύει πως θα καταφέρει τελικά να οδηγήσει τα επίπεδα του
δείκτη τιμών καταναλωτή στο 2%, στο επιθυμητό δηλαδή επίπεδο αύξησης τιμών.
Η κίνηση πανικού
της ΕΚΤ έφερε μία σειρά από δημοσιεύματα. Χαρακτηριστική είναι η ανάλυση της
εφημερίδας «The Wall Street Journal»,
σύμφωνα με την οποία η ΕΚΤ θα προχωρήσει έως το τέλος του 2014 σε παροχή
ενέσεων ρευστότητας ύψους άνω των 400 δισ. ευρώ (545 δισ. δολάρια). Πρόκειται
για φθηνά δάνεια που θα διατεθούν απλόχερα στις χρεοκοπημένες τράπεζες της
Ευρώπης, όπως είναι δηλαδή και το ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Στόχος του
παραπάνω εγχειρήματος, είναι τα χρήματα αυτά να φθάσουν με τη μορφή δανεισμού
στον ιδιωτικό τομέα, ο οποίος υπέστη τεράστια ζημία λόγω της οικονομικής
κρίσης.
Υπενθυμίζεται ότι η
ΕΚΤ, στο απόγειο της «ευρωκρίσης», το 2011 και το 2012 είχε διασφαλίσει υψηλή
ρευστότητα στο χρηματοπιστωτικό σύστημα με δύο προγράμματα ύψους 500 δισ. ευρώ
έκαστο, τα οποία στην πλειονότητά τους επενδύθηκαν για την αγορά κρατικών
ομολόγων. Η πολιτική αυτή στήριξε τις τράπεζες και τα κράτη, αλλά όχι την
πραγματική οικονομία.
Η διαχείριση του
χαμηλού επιπέδου πληθωρισμού, σε συνδυασμό με το δυνατό ευρώ που παραμένει στο
1.35 έναντι του δολαρίου, αποτελεί πονοκέφαλο για τους ηγέτες της νομισματικής
Ευρώπης. Η υπόσχεση της ΕΚΤ για παροχή χρήματος δίχως όρια (unlimited money), είναι αποτέλεσμα της
νέας τραπεζικής κρίσης που σύντομα θα κληθούν οι χώρες να αντιμετωπίσουν. Το
2015 αναμένεται ιδιαίτερα θερμό, ειδικά για τις χώρες του νότου, με την ΕΚΤ να
προσπαθεί απεγνωσμένα να αντιμετωπίσει την κατάσταση.
Πολλοί
οικονομολόγοι, υποστηρίζουν πως η ευρωζώνη τείνει να μετατραπεί σε μία νέα
εκδοχή της Ιαπωνίας, η οποία υποφέρει περιπλανώμενη για δύο δεκαετίες στα
χαμηλά επίπεδα πληθωρισμού. Το χρέος της Ιαπωνίας έχει κυριολεκτικά εκτοξευθεί
στα ύψη. Η κεντρική τράπεζα της χώρας ήδη εφαρμόζει πρακτικές, όπως αυτές που η
ΕΚΤ επιβάλει στην Ευρώπη. Όμως, το αποτέλεσμα είναι η αύξηση του χρέους ως
ποσοστό του ΑΕΠ, και η επιδείνωση του προβλήματος.
