του Κώστα Σταμάτη
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Πριν από λίγες μέρες η
προϊσταμένη αρχή στο Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ κοινοποίησε σε εκατό μέλη του διδακτικού
προσωπικού την απόλυσή τους. Ο λόγος ήταν ότι «δεν έγραφαν αρκετά», οπότε
κρίθηκαν ανεπαρκείς. Πολύ διδακτική φαίνεται και για τα καθ’ ημάς αυτή η
τρομακτική είδηση από το αυστραλιανό Πανεπιστήμιο, στην επίφοβη νέα τάξη
πανεπιστημιακών πραγμάτων, στην οποία εισερχόμαστε με το στανιό.
Με πρόθεση την
εξοικονόμηση πόρων, αλλού οι κρατούντες ήδη εξωθούν πανεπιστημιακούς -πιθανώς
συν τα εξωτερικά μέλη αντίστοιχων Συμβουλίων Διοίκησης και εκεί- να απολύουν
πανεπιστημιακούς δασκάλους. Με ποιο «κριτήριο» ως πρόσχημα; Ότι δεν είναι
αρκούντως αποδοτικοί, δεν συγγράφουν αρκετά papers κατ’ έτος. Και πώς
πιστοποιήθηκε αυτό; Με ατομική «αξιολόγησή» τους.
Προλαβαίνω την εύλογη
ένσταση. Μα είναι κακό να αξιολογείται ατομικά η επίδοση των καθηγητών
Πανεπιστημίου, όπως και οποιουδήποτε άλλου εργαζομένου; Η αθώα αυτή ερώτηση
κάνει πλήρη αφαίρεση από τα κριτήρια και τον σκοπό της αξιολόγησης. Θα απαντήσω
χωρίς περιστροφές, λοιπόν. Ναι, είναι κακό να γίνεται δήθεν αξιολόγηση
διανοητικού έργου, διδακτικού και ερευνητικού, με κριτήρια καθαρώς ή κυρίως ποσοτικά.
Και είναι άθλιο, με μοχλό παρόμοια «αξιολόγηση», να απολύονται από δημόσιο
Πανεπιστήμιο συνάδελφοι για λόγους δημοσιονομικής λιτότητας, τελικά.
Όταν η κρατική
επιχορήγηση ή τα δίδακτρα λιγοστεύουν, τότε κόβονται εν ψυχρώ θέσεις προσωπικού,
αυτή είναι εν τέλει η λογική (;) του πράγματος. Δικαιολογημένα υποθέτει κανείς
ότι στα αυστραλιανά πανεπιστήμια εφεξής θα ισχύει ως οδηγός συμπεριφοράς μεταξύ
των ίδιων των πανεπιστημιακών «ο θάνατός σου η επιβίωσή μου». Κοινωνικός κανιβαλισμός,
δηλαδή.
Ιδού λοιπόν σε ποια
κατεύθυνση αναμένεται πιθανότατα, κακώς εχόντων των πραγμάτων, να χρησιμοποιηθεί
ο μηχανισμός της «ατομικής» αξιολόγησης των πανεπιστημιακών προσεχώς και στη χώρα
μας. Εξ ού και η εκ πρώτης όψεως ακατανόητη εμμονή ορισμένων υπερμάχων του
νόμου 4009 για τον θεσμό ολιγομελούς Συμβουλίου με άτυπα χαρακτηριστικά
εργοδότη, με τους κοσμήτορες σε ρόλο βοηθού σερίφη. Ακόμη χειρότερα, βέβαια, αν
κάποιοι από αυτούς είναι και υποψήφιοι για Συμβούλιο στο Πανεπιστήμιό τους.
Για τέτοιον κίνδυνο καμία
εκ των προτέρων δήλωση καλής προαίρεσης οποιουδήποτε υποψηφίου για Συμβούλιο
δεν μπορεί να άρει εκ των πραγμάτων τους εύλογους φόβους των Ελλήνων
πανεπιστημιακών για το προσωπικό μέλλον τους. Υπ’ αυτές τις συνθήκες τα
Συμβούλια πρόκειται να λειτουργούν, κατά μέρος τουλάχιστον, ως διοικητικά
συμβούλια εταιρείας που αποφασίζει να κάνει «δραστικές περικοπές δαπανών», αλλά
και ως μηχανισμός κοινωνικής πειθάρχησης των μισθοσυντήρητων πανεπιστημιακών.
Το ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα που έχει κόψει και ράψει ο νόμος 4009 είναι το
«Πανεπιστήμιο της κρίσης». Σημειωτέον, ότι αυτό ακριβώς έχει διαγνώσει εδώ και λίγους
μήνες, ανάμεσα σε πολλούς άλλους, ακόμη και η πρώην υπουργός Παιδείας κυρία
Γιαννάκου. Και τέτοιο πανεπιστήμιο μόνο με θεσμούς ολιγαρχικής σύλληψης μπορεί
να διοικηθεί, για να υπηρετήσει, μεταξύ άλλων, στοχους των κυβερνώντων για ατέρμονη
δημοσιονομική αναλγησία.
Με την ευκαιρία γίνεται
φανερό ότι δεν είναι μόνον οι λέκτορες και επίκουροι καθηγητές που κινδυνεύουν
σε παρόμοια κατάσταση γενικευμένου εκφοβισμού, αφού αυτοί είναι επί θητεία.
Είναι το σύνολο των πανεπιστημιακών που θα εκτίθεται σταθερά σε ανάλογο
φόβητρο, ακόμη και οι κατ’ όνομα απολαύοντες «μονιμότητας» καθηγητές. Θα ήταν
πολύ άστοχο, επομένως, να τεθεί ανάμεσά τους κάποια διαιρετική τομή. Ας
κλείσουμε με μια νότα αυθεντικού σουρεαλισμού, αντλημένη κατ’ ευθείαν από το
οιονεί νομοθέτημα της ηγερίας κυρίας Διαμαντοπούλου. Ορίζεται ότι οι καθηγητές
θα υφίστανται κατά τακτά διαστήματα ατομική αξιολόγηση, κατά την οποία
υποχρεούνται να δηλώνουν πενταετές πλάνο έρευνας και συγγραφικού έργου!
Φαίνεται ότι για τους συντάκτες αυτού του γονατογραφήματος η έμπνευση είναι
κάτι που προγραμματίζεται και μάλιστα σε βάθος πενταετίας.
Φαντασθείτε το
πανεπιστήμιο του Αϊνστάιν να του υπέβαλλε ερωτήσεις του τύπου: «η θεωρία της
σχετικότητας αντιστοιχεί σε paper προηγούμενης δεκαετίας. Στην τρέχουσα
δεκαετία, όμως, γιατί δεν γράψατε κάτι πιο σύγχρονο; Γιατί είσθε τόσο λίγο παραγωγικός
σε δημοσιεύσεις; Γιατί ενίοτε τρέπεσθε σε πολιτικολογία και παραμελείτε την
επιστήμη σας;». Θα γελούσε και το παρδαλό κατσίκι. Στην πολιτική της φαιδράς
πορτοκαλέας, όμως, τα πράγματα ανορθώνονται με το κεφάλι ανάποδα.
(πηγή: Η Αυγή)
