Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για τον εκλογικό νόμο

   Ο ισχύων εκλογικός νόμος που ρυθμίζει το εκλογικό σύστημα είναι ο νόμος 3636/2008 περί εκλογής βουλευτών. Την πρωτοβουλία γι' αυτόν είχε ο βουλευτής τότε και υπουργός Εσωτερικών κ. Π. Παυλόπουλος.

   Ο νόμος 3636/2008, μετά από νομοθετική πρωτοβουλία του ΥΠΕΣ Π. Παυλόπουλου, τροποποίησε τον 3231/2004 της τελευταίας κυβέρνησης Σημίτη με ΥΠΕΣ τον Κώστα Σκανδαλίδη, παραχωρώντας στο πρώτο κόμμα 50 επιπλέον έδρες, δηλαδή 10 περισσότερες σε σχέση με το νόμο του 2004.

   Παράλληλα, η επιπλέον παραχώρηση των 50 εδρών σε συνασπισμό συνεργαζόμενων κομμάτων προς διευκόλυνση σχηματισμού αυτοδύναμης κυβέρνησης, λαμβάνει χώρα μόνο αν ο μέσος όρος της δύναμης των κομμάτων που τον απαρτίζουν είναι μεγαλύτερος από τη δύναμη του αυτοτελούς κόμματος που συγκέντρωσε το μεγαλύτερο αριθμό έγκυρων ψήφων.

   Εκλογικό Σύστημα

   Σύμφωνα με το ισχύον εκλογικό σύστημα, για να εισέλθει ένας συνδυασμός ή ένας μεμονωμένος υποψήφιος στη Βουλή, πρέπει να έχει συγκεντρώσει τουλάχιστον 3% των εγκύρων ψήφων πανελλαδικά. Στα έγκυρα δε συμπεριλαμβάνονται τα λευκά και τα άκυρα ψηφοδέλτια. Η ρύθμιση αυτή έχει σκοπό την αποφυγή του κατακερματισμού των βουλευτικών εδρών σε πολύ μικρά κόμματα και την ενίσχυση των μεγάλων κομμάτων, ώστε να σχηματίζεται ευκολότερα απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή.

   Ο αποκλεισμός των λευκών από τις έγκυρες ψήφους έγινε με μεταγενέστερο ερμηνευτικό νόμο, τον ν. 3434/2006, παρόλο που το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο με την 12/2005 απόφασή του είχε κρίνει κατά πλειοψηφία (6 προς 5) ότι η αντίστοιχη ρύθμιση του προηγούμενου νόμου ήταν αντισυνταγματική.

   Καθορισμός και Κατανομή εδρών

   Για τον καθορισμό των εδρών που δικαιούται κάθε εκλογικός σχηματισμός, το σύνολο των ψήφων που συγκέντρωσε στην Επικράτεια πολλαπλασιάζεται με τον αριθμό 250. Το γινόμενο τους διαιρείται με το άθροισμα των έγκυρων ψηφοδελτίων που συγκέντρωσαν στην Επικράτεια όσοι σχηματισμοί συμμετέχουν στην κατανομή των εδρών. Οι έδρες που δικαιούται κάθε σχηματισμός στην Επικράτεια είναι το ακέραιο μέρος του πηλίκου της διαίρεσης. Αν το άθροισμα των ως άνω ακέραιων μερών των πηλίκων υπολείπεται του αριθμού 250, τότε παραχωρείται, κατά σειρά, ανά μία έδρα και ως τη συμπλήρωση αυτού του αριθμού στους σχηματισμούς, των οποίων τα πηλίκα εμφανίζουν τα μεγαλύτερα δεκαδικά υπόλοιπα.

   Στο αυτοτελές Κόμμα, που συγκέντρωσε το μεγαλύτερο αριθμό έγκυρων ψηφοδελτίων στο σύνολο της Επικράτειας, παραχωρούνται, επιπλέον των εδρών που λαμβάνει, σύμφωνα με την παράγραφο 1, πενήντα (50) ακόμη έδρες, οι οποίες προέρχονται από εκλογικές περιφέρειες στις οποίες έχουν παραμείνει αδιάθετες έδρες μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας που προβλέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 8. Η επιπλέον παραχώρηση πενήντα (50) εδρών γίνεται, επίσης, σε συνασπισμό συνεργαζόμενων Κομμάτων, εφόσον ο μέσος όρος της δύναμης των Κομμάτων, που τον απαρτίζουν, είναι μεγαλύτερος από τη δύναμη του αυτοτελούς Κόμματος, που συγκέντρωσε το μεγαλύτερο αριθμό έγκυρων ψηφοδελτίων. Ο μέσος όρος προκύπτει από τη διαίρεση του ποσοστού που έλαβε ο ανωτέρω συνασπισμός δια του αριθμού των Κομμάτων που τον αποτελούν.

   Διαδοχικές εκλογές

   Ο νόμος Παυλόπουλου ορίζει ότι σε περίπτωση διαδοχικών εκλογών, οι οποίες γίνονται πριν περάσουν 18 μήνες από τις προηγούμενες, αυτές δε θα γίνουν με σταυρό προτίμησης, αλλά με λίστα.

   Οι εκλογικοί νόμοι από το 1974 μέχρι σήμερα

Ν. 3231/2004 (εκλογές 2007, 2009) ενισχυμένη αναλογική

Ν. 1907/1990 (αναπληρωματική εκλογή Β΄ Αθηνών 1992, εκλογές 1993, 1996, 2000, 2004, ενισχυμένη αναλογική)

Ν. 1847/1989 (εκλογές Ιούνιος, Νοέμβριος 1989, 1990, αναλογική με ρήτρα +1)

Ν. 1516/1985 (εκλογές 1985, ενισχυμένη αναλογική με στοιχεία πλειοψηφικού)

Ν. 626/1977 (εκλογές 1977, 1981, ενισχυμένη αναλογική)

Νομοθετικό Διάταγμα 65/1974 (εκλογές 1974, ενισχυμένη αναλογική)