Η κυβέρνηση προχώρησε στην
ανακοίνωση 50 ερωτήσεων και απαντήσεων σχετικά με τις αλλαγές στην τριτοβάθμια
εκπαίδευση, θέλοντας να αναδείξει τα πραγματικά σημεία του νέου νόμου για την
παιδεία.
Τα σημαντικότερα σημεία της
ανακοίνωσης είναι:
- Τελικά η εισαγωγή φοιτητών θα γίνεται στις Σχολές ή στα Τμήματα;
Η εισαγωγή των νέων
φοιτητών θα εξακολουθήσει να γίνεται στα Τμήματα των Ιδρυμάτων. Παράλληλα, ο
νέος νόμος δίνει τη δυνατότητα εισαγωγής σε Σχολές, με πρωτοβουλία όμως των
Ιδρυμάτων. Με την ανάδειξη των Σχολών ως κεντρικών μονάδων οργάνωσης της ακαδημαϊκής
ζωής, και σε συνδυασμό με τις μελλοντικές αλλαγές στον τρόπο εξέτασης για την
εισαγωγή στα Πανεπιστήμια και Τ.Ε.Ι., τίθενται οι βάσεις για την περαιτέρω
ενίσχυση της εισαγωγής των φοιτητών στις Σχολές.
- Τελικά τι αλλάζει στη διάρκεια σπουδών; Πώς επηρεάζονται οι ήδη
υπάρχοντες φοιτητές;
Τα έτη σπουδών για
τα τμήματα που λειτουργούν παραμένουν ως έχουν. Με το νόμο δίδεται η δυνατότητα
σε κάθε Α.Ε.Ι. να προσαρμόσει, κατά τη δική του κρίση, τα έτη σπουδών ανά
ειδικότητα, με βάση τα προβλεπόμενα όρια, για κάθε έναν από τους τρείς κύκλους
σπουδών (τρία έτη και άνω για τις προπτυχιακές σπουδές, ένα έτος τουλάχιστον για
τις μεταπτυχιακές σπουδές και τουλάχιστον τρία για την εκπόνηση διδακτορικής διατριβής).
Οι σχετικές αποφάσεις έχουν ως προϋπόθεση ότι τμήματα με το ίδιο αντικείμενο σε
διαφορετικά Α.Ε.Ι. να έχουν τελικά τα ίδια έτη σπουδών.
Αυτό το οποίο αλλάζει είναι ότι καθιερώνεται
η υποχρέωση των φοιτητών να εγγράφονται κάθε εξάμηνο. Σε περίπτωση μη εγγραφής
για δύο συνεχόμενα εξάμηνα ο φοιτητής διαγράφεται.
Οι φοιτητές που ήδη είναι εγγεγραμμένοι στα
Α.Ε.Ι. κατατάσσονται σε τρεις κατηγορίες, ανάλογα με το έτος πρώτης εγγραφής και
τη διάρκεια των κανονικών σπουδών. Ως ορόσημο τίθεται το ακαδημαϊκό έτος
2011-2012.
1. Οι φοιτητές που
κατά το τέλος του ακαδημαϊκού έτους 2011-2012 (Ιούλιος 2012) θα έχουν συμπληρώσει 2ν+1 έτη σπουδών θα
διατηρούν τη φοιτητική τους ιδιότητα ως και το τέλος του ακαδημαϊκού έτους
2013-2014 (δηλαδή για ακόμα 2 έτη ή για 4 εξάμηνα).
2. Οι φοιτητές που
κατά το τέλος του ακαδημαϊκού έτους 2011-2012 (Ιούλιος 2012) θα έχουν συμπληρώσει ν+2 έτη σπουδών θα
διατηρούν τη φοιτητική τους ιδιότητα ως και το τέλος του ακαδημαϊκού έτους
2014-2015 (δηλαδή για ακόμα 3 έτη ή για 6 εξάμηνα).
3. Οι φοιτητές που
κατά το τέλος του ακαδημαϊκού έτους 2011-2012 (Ιούλιος 2012) δεν θα έχουν
συμπληρώσει ν+2 έτη σπουδών θα διατηρούν τη φοιτητική τους ιδιότητα για ακριβώς
το διπλάσιο χρόνο σπουδών σε σχέση με τα κανονικά έτη σπουδών.
- Η διάρκεια φοίτησης θα περιορισθεί στην
τριετία;
Ο νέος νόμος
εναρμονίζει το ελληνικό θεσμικό πλαίσιο οργάνωσης σπουδών με αυτό των άλλων
ευρωπαϊκών χωρών. Έτσι η απόκτηση πτυχίου του πρώτου κύκλου σπουδών (προπτυχιακό
επίπεδο) απαιτεί κατ’ ελάχιστο 180 πιστωτικές μονάδες που αντιστοιχούν σε 60
πιστωτικές μονάδες κάθε έτος. Ο αριθμός των πιστωτικών μονάδων που απαιτούνται για
την απονομή τίτλου σπουδών από όλα τα ομοειδή προγράμματα σπουδών (πχ. Ιατρική,
Χημεία, Φιλολογία κτλ.) θα ρυθμίζεται με προεδρικό διάταγμα που θα λαμβάνει
υπόψη τις εισηγήσεις των Πρυτάνεων των ιδρυμάτων, των Κοσμητειών των οικείων
σχολών, και της ενισχυμένης Α.ΔΙ.Π. Επομένως, είναι προφανές ότι η διάρκεια
σπουδών δεν περιορίζεται στην τριετία και τον τελικό λόγο θα τον έχουν τα ίδια
τα Ιδρύματα.
- Πώς θα οργανωθεί η εξ αποστάσεως εκπαίδευση και σε τι αποσκοπεί;
Η εξ αποστάσεως
εκπαίδευση διευκολύνει την παρακολούθηση προγραμμάτων σπουδών χωρίς φυσική
παρουσία στο Α.Ε.Ι. στο πλαίσιο της διά βίου εκπαίδευσης, τα οποία ρητά δεν οδηγούν
σε πτυχίο πρώτου κύκλου σπουδών, καθώς αυτό θα παρέκαμπτε τη διαδικασία των
πανελλαδικών εξετάσεων.
- Είναι εξασφαλισμένη η χρηματοδότηση των Α.Ε.Ι. από το κράτος;
Η υποχρέωση του
κράτους να ενισχύει οικονομικά τα Α.Ε.Ι. είναι συνταγματικά κατοχυρωμένη και
εξασφαλισμένη.
- Με το νέο νόμο θίγονται τα κεκτημένα των
δωρεάν παροχών (σε δίδακτρα, στέγαση, σίτιση κτ.λ.);
Η υποχρέωση της
Πολιτείας για την παροχή δωρεάν Παιδείας στους φοιτητές των Ανώτατων Εκπαιδευτικών
Ιδρυμάτων είναι αδιαπραγμάτευτη. Δεν υπάρχει καμία περίπτωση επιβολής διδάκτρων
στον προπτυχιακό κύκλο σπουδών. Ως προς τη σίτιση και τη στέγαση, το Υπουργείο
ήδη επεξεργάζεται το νέο στρατηγικό σχεδιασμό αναφορικά με τη λειτουργία των
φοιτητικών εστιών, με στόχο την αρτιότερη αντιμετώπιση των προβλημάτων στέγασης
και σίτισης των φοιτητών.
- Καταργείται η δωρεάν διανομή συγγραμμάτων μετά από 3 χρόνια;
Το αντίθετο. Σε ό,τι
αφορά στη δωρεάν παροχή έντυπων συγγραμμάτων, παραμένει η διανομή τους μέσω της
υπηρεσίας «ΕΥΔΟΞΟΣ», που λειτούργησε για πρώτη φορά το 2010-2011, με εξαιρετικά
αποτελέσματα. Επιπλέον, όλη η απαιτούμενη από τους καθηγητές ύλη για κάθε
μάθημα θα είναι σταδιακά προσβάσιμη από το διαδίκτυο δωρεάν, από όλους τους
φοιτητές. Η ηλεκτρονική πρόσβαση σε όλη την ύλη είναι και θα παραμείνει δημόσια
υποχρέωση.
- Τι προβλέπει ο νέος νόμος για τις μετεγγραφές και την κινητικότητα των φοιτητών;
Το καθεστώς που
διέπει πλέον τις μετεγγραφές ορίζεται με προηγούμενο Νόμο, ο οποίος
«ενσωμάτωσε» τις μετεγγραφές στην διαδικασία των Πανελληνίων Εξετάσεων. Στο νέο
νόμο υπάρχουν ρυθμίσεις που καθιερώνουν την κινητικότητα των φοιτητών, με τη θεσμοθέτηση
της δυνατότητα αλλαγής κατεύθυνσης μέσα στη σχολή (σταδιακή εφαρμογή), την
παρακολούθηση μαθημάτων που προσφέρονται από άλλες σχολές και τη θεσμοθέτηση της
ανταλλαγής φοιτητών μεταξύ και των ελληνικών Α.Ε.Ι. – δηλαδή μια μορφή
εσωτερικού ERASMUS.
- Το 1982 καθιερώθηκε το άσυλο, σήμερα καταργείται;
Το πανεπιστημιακό
άσυλο -που αποτελούσε κατάκτηση της δημοκρατίας μας- στην εποχή μας έχει
εξελιχθεί σε χώρο όπου: παρεμποδίζεται η ελεύθερη έκφραση και μετάδοση της
επιστημονικής γνώσης, επικρατούν ακραίες μειοψηφικές απόψεις, καταστρέφεται η πνευματική
περιουσία και πολιτιστική κληρονομιά και καταπατούνται οι δημοκρατικές ελευθερίες.
Συνεπώς, το άσυλο όπως το γνωρίζαμε στο παρελθόν καταργείται, ενώ είναι βασική
αρχή του νόμου η ακαδημαϊκή ελευθερία.
