Πιστεύω τον Βαρουφάκη... Το δημοψήφισμα δεν έγινε για να κερδηθεί αλλά για να χαθεί

Γράφει ο Γιάννης Παντελάκης

protagon.gr

Ίσως είναι η πρώτη φορά που συμφωνώ με τον Βαρουφάκη. «Το δημοψήφισμα δεν έγινε για να κερδηθεί αλλά για να χαθεί, για να βρεθεί μία δικαιολογία για την επικείμενη υποταγή. Το πιστεύω πραγματικά»  δήλωσε σε γαλλικό περιοδικό. Αυτό είπε ο Βαρουφάκης που την εποχή εκείνη βρισκόταν δίπλα στον Τσίπρα και μετείχε στις διαπραγματεύσεις με τους δανειστές.

   Αυτό, πιστεύω κι εγώ που βρισκόμουν σπίτι μου και απλά παρακολουθούσα τις εξελίξεις. Ο Τσίπρας, έκανε το δημοψήφισμα πιστεύοντας πως το «ναι» θα είναι μεγαλύτερο του «οχι» ή στην καλύτερη περίπτωση η μια απάντηση θα ήταν κοντά στην άλλη.

   Αυτό δεν προέκυψε. Το 61,31 % υπέρ του «όχι» δεν ήταν μια εξέλιξη που ήθελε ο Τσίπρας, ήταν απρόσμενη και έκανε τα  πράγματα πιο δύσκολα. Ουσιαστικά εγκλωβίστηκε στην ίδια την τακτική του.

   Ήταν φανερό πως ο Τσίπρας μετά από πολύμηνες, αδιέξοδες και πολλές φορές τραγελαφικές διαπραγματεύσεις με την τρόικα, είχε καταλήξει πως πρέπει να κάνει μια συμφωνία. Να υπογράψει ένα νέο μνημόνιο δηλαδή. Και αυτό δεν είναι εκτίμηση, προκύπτει από τα γεγονότα. Από ένα κείμενο δηλαδή 47 ολόκληρων σελίδων το οποίο είχε προτείνει η κυβέρνησή του στους δανειστές. Ας μην ξεχνάμε πως οι 47 αυτές σελίδες, περιελάμβαναν πολλά από τα μέτρα τα οποία αργότερα αποδέχτηκε. Έμμεση μείωση συντάξεων, πώληση περιφερειακών αεροδρομίων και λιμανιών κ.ο.κ.

   Αυτό το νέο μνημόνιο, προτάθηκε από την κυβέρνηση Τσίπρα και μπήκε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Ωστόσο, το κλίμα στο εσωτερικό της χώρας δεν ήταν  ευνοϊκό για την υπογραφή ενός μνημονίου από μια κυβέρνηση που έως τότε «πούλαγε» αντιμνημονιακή ρητορική. Και από δυο κόμματα (ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ), που έχτισαν για χρόνια μια αντιμνημονιακή τακτική και με την οποία αναρριχήθηκαν στην εξουσία. Τα πράγματα ήταν δύσκολα για να δεχτεί ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας που είχε πιστέψει τα συνθήματα αυτά, πως η κυβέρνηση Τσίπρα θα έβαζε την υπογραφή της σε κάτι, το οποίο μπορεί να είχε ονομαστεί τότε «συμφωνία», άλλα δεν ήταν παρά ένα μνημόνιο.

   Απέναντι σε αυτά τα δεδομένα, ο Τσίπρας και οι συνεργάτες του σκαρφίστηκαν την ιδέα του δημοψηφίσματος. Πίστευαν πως αν έπαιρναν ένα  αποτέλεσμα μοιρασμένο, θα μπορούσαν να διαχειριστούν καλύτερα την θεαματική μεταστροφή τους, την στροφή 180 μοιρών. Έτσι, αποφάσισαν ν αποχωρήσουν απο τις διαπραγματεύσεις για το μνημόνιο 47 σελίδων (που οι ίδιοι ειχαν προτείνει στην τρόικα) για μια διαφορά 60 εκατ. ευρώ μεταξύ των δυο πλευρών, όπως αργότερα είπε ο Γιουνκερ.

   Το δημοψήφισμα ήταν κάλπικο ωστόσο. Το ερώτημα του ήταν παραπλανητικό. Η κυβέρνηση, είχε προτείνει τα μέτρα των 47 σελίδων, ένα νέο μνημόνιο δηλαδή. Άρα, το «όχι» που υποστήριξε-με βάσει την λογική-δεν ήταν «όχι» στο μνημόνιο, αφού η ίδια η κυβέρνηση είχε προτείνει μνημόνιο.  Το μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας, αγνόησε τις 47 αυτές σελίδες μνημονίου και ερμήνευσε-με την βοήθεια στελεχών της κυβέρνησης τότε-το «όχι» ως ενα «όχι στα μνημόνια και την λιτότητα». Έτσι ψήφισε.

   Ο Τσίπρας εγκλωβίστηκε, υπέγραψε ένα σκληρότερο (από εκείνο που είχε θέσει προς δημοψήφισμα) μνημόνιο, προκάλεσε απογοήτευση και συναισθήματα προδοσίας, την διάσπαση του κόμματός του και οδήγησε την χώρα σε εκλογές. Γιατί τις κέρδισε, είναι μια άλλη μεγάλη ιστορία για την οποία έχουν γραφτεί πολλά...