Ένα από τα μεγάλα στοιχήματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ένας από τους
σημαντικότερους λόγους που υπάρχουν ακόμη και σήμερα χώρες που χτυπούν την
πόρτα της, ήταν η σύγκλιση. Εντός της Ευρωζώνης το στοίχημα της σύγκλισης έχει
χαθεί ειδικά από τότε που ξεκίνησε η κρίση, βαθαίνουν οι αποκλίσεις.
Αντί το περίσσευμα του Βορρά να επενδύεται
στον Νότο, οι πλούσιοι του Νότου μεταφέρουν τα λεφτά τους στον Βορρά. Αυτή η
φυγή κεφαλαίων έχει τεράστιες διαστάσεις και υπονομεύει κάθε προσπάθεια
αναθέρμανσης των οικονομιών του Νότου, που ήδη υποφέρουν από έλλειψη
ρευστότητας. Χθες το οικονομικό πρακτορείο Bloomberg αποκάλυψε ότι στο
δωδεκάμηνο Ιούλιος 2011 - Ιούλιος 2012 αποσύρθηκαν από τις τράπεζες της
Ισπανίας, της Πορτογαλίας, της Ιρλανδίας και της Ελλάδας 326 δισεκατομμύρια
ευρώ.
Για την Ελλάδα και την
Ιρλανδία η «αιμορραγία» είχε ξεκινήσει από το 2010, ενώ η Ισπανία και η Πορτογαλία
πήραν τη σκυτάλη το 2011. Ακόμα κι αν υποθέσουμε ότι ένα μέρος των αναλήψεων
οφείλεται στη μείωση του εισοδήματος των καταθετών και στην αύξηση της ανεργίας
-έβγαζαν δηλαδή οι άνθρωποι τις αποταμιεύσεις τους από την τράπεζα για να
καλύψουν τις ανάγκες τους-, το ποσό είναι τρομακτικό. Κι αν υπολογίσει κανείς
ότι στο ίδιο χρονικό διάστημα αυξήθηκαν κατά 300 δισεκατομμύρια ευρώ οι
καταθέσεις στις τράπεζες επτά χωρών που θεωρούνται ότι ανήκουν στον πυρήνα της
Ευρωζώνης, μεταξύ των οποίων η Γερμανία και η Γαλλία, τότε είναι προφανές το πού
πήγαν τα λεφτά.
Σύμφωνα με τα στοιχεία
που δημοσιεύει το Bloomberg, στο διάστημα Ιούλιος 2011-Ιούλιος 2012, οι ελληνικές
καταθέσεις μειώθηκαν κατά 42 δισ. ευρώ ή 19%, οι ισπανικές κατά 224 δισ. ευρώ ή
10%, οι ιρλανδικές κατά 37 δισ. ευρώ ή 9% και οι πορτογαλικές κατά 22 δισ. ευρώ
ή 8%. Για να κρατήσουν οι νότιες τράπεζες τους καταθέτες έχουν αυξήσει τα
επιτόκια - στην Ελλάδα βρίσκει κανείς επιτόκιο 5%, ενώ το αντίστοιχο π.χ. στη
Γερμανία μετά βίας φτάνει το 1,5%. Πρωτίστως, όμως, έχουν αυξήσει τα επιτόκια
δανεισμού προς τις εταιρείες και τους καταναλωτές, στεγνώνοντας ακόμη περισσότερο
την αγορά.
Σύμφωνα με τα στοιχεία
της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ο μέσος όρος επιτοκίου για τα νέα δάνεια
προς μη χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς τον Ιούλιο ήταν άνω του 7% στην Ελλάδα,
6,5% στην Ισπανία και 6,2% στην Ιταλία. Συγκριτικά, στη Γερμανία, τη Γαλλία και
την Ολλανδία ήταν 4%. Σύμφωνα με τον αναλυτή της Royal Bank of Scotland,
Αλμπέρτο Γκάλο, αυτή η φυγή κεφαλαίων οδηγεί στον κερματισμό της πίστωσης και
σε ένα δίπολο τραπεζικό σύστημα, που εμποδίζει την οικονομική ανάκαμψη και
πλήττει την πολιτική της ΕΚΤ στον τρίτο χρόνο της κρίσης: «Η φυγή κεφαλαίων
οδηγεί στη διάλυση της Ευρωζώνης και στην απόκλιση μεταξύ της περιφέρειας και
του πυρήνα. Οι εταιρείες πληρώνουν 1%-2% περισσότερο για να δανειστούν στην
περιφέρεια. Δεν μπορείς να έχεις αναζωογόνηση της ανάπτυξης με τέτοια
απόκλιση», δήλωσε στο Bloomberg.
Πάντως, ένα μικρό, πολύ
μικρό βήμα στην κατεύθυνση της σύγκλισης έγινε χθες στην αγορά ομολόγων. Η
Πορτογαλία προχώρησε σε δημοπρασία εντόκων γραμματίων, που είχε και χαρακτήρα
τεστ, και είδε και τη ζήτηση να αυξάνεται και τα επιτόκια να πέφτουν. Για
έντοκα γραμμάτια 18μηνης διάρκειας το επιτόκιο έπεσε στο 2,9%, ενώ πριν από
πέντε μήνες ήταν στο 4,5%. Αντίθετα, στην αντίστοιχη δημοπρασία διετών
γερμανικών ομολόγων για πρώτη φορά μετά από μήνες οι επενδυτές δεν πλήρωσαν για
να δανείσουν τη Γερμανία, αλλά εξασφάλισαν και μια απειροελάχιστη απόδοση.
Η αντίδραση του Γερμανού
υπουργού Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, που υποδέχτηκε χθες στο Βερολίνο τον
Πορτογάλο ομόλογό του Βίτορ Γκάσπαρ, ήταν αφενός να επαινέσει τις προσπάθειες της
κυβέρνησης της Λισσαβώνας στον τομέα των μεταρρυθμίσεων, αφετέρου να ζητήσει να
συνεχιστούν αυτές οι προσπάθειες. Σόιμπλε και Γκάσπαρ δήλωσαν βέβαιοι ότι η
Πορτογαλία θα μπορέσει να επιστρέψει το 2013 στις αγορές.
(Πηγή: Η Αυγή)
